(0).bmp)
LINDA AGOLLI
1989 NË QYTETIN L.
Gdhihesha e ngrysesha në atë qytet të tkurrur e të mbledhur kruspull me shpresën se një ditë do të zhdukesha nga sytë këmbët që andej dhe kurrë më nuk do ta ktheja kokën pas.
Mëngjesi vinte si mugëtirë dhe mugëtira si një mëngjes i rrahur me vraga të zeza, i mbytur dhe pa dritë. Ishte një çiftëzim i përsosur me pllakat e shëmtuara dhe të ftohta të apartamentit tim bosh. Ishte vëllai siamez i shkretisë absolute. Ishte ngjyra e valixhes mbi të cilën haja vaktet dhe shija e ushqimit të përditshëm, simbolizuar në një copë letër prej hiçi me emrin tallon. Ishte një duet që vajtonte rininë time të porsamartuar me mjerimin gjithfarësh.
Më duhej të punoja deri vonë. Kryetarët dhe administratorët e atyre shoqërive gjysma, gjysma të shtetit e gjysma të komunitetit, matnin sekondat e mia për të kompesuar orët dhe ditët e tyre. Orët kur gjumi u shembej prej grahmave të alkolit, orët kur orgjitë e tyre barkosnin sekretaret e përdala dhe thyenin monedhën e shtetit.
* * *
Nuk kisha fjetur pothuajse gjithë natën. Në të gdhirë kisha nevojë të shpërfillja lodhjen dhe vura xhezvenë të pija një kafe. Pa sheqer. Gojën e kisha të hidhur, e tëra e hidhur isha, por sheqer në kafe nuk desha.
Dola në ballkon. Që aty nga kati i pestë, dukej pothuaj gjysma e qytetit. Konturet e ndërtesave ende nuk ishin vizatuar në sfond ndërsa mjegulla e mëngjesit kishte mbështjellë stadiumin pas pallatit tim, që dukej si një breshkë e stërmadhe e bardhë.
Tek rrufisja kafenë mendova pafajshëm dhe krejt natyrshëm se në atë mjegull mund të fshihej fare lehtë gjithçka … “e keqe, padyshim!” vijova mendimin me zë.
U vesha dhe dola. Dita po zbardhte duke i zënë vendin mjegullës dhe stadiumi tani dukej më qartë.
Diçka e errët e pazakontë, vendosur rreth njëzetë metra brenda hyrjes kryesore, më tërhoqi vëmendjen. E pavendosur por kurioze, pavetëdijshëm a ndoshta me dashje, këmbët po më çonin drejt atyre portave të hekurta. Para dhe pas meje fillova të dalloj lëvizje të shqetësuara njerëzish që afroheshin. Lëvizje të shqetësuara që bëheshin njësh me gjithë çfarë ndjehesha në atë çast.
U plasa pas hekurave dhe pashë brenda atë që, jo më larg se tridhjetë hapa ishte dukur në mes të fushës së blertë si një pemë misterioze lëkundur pa zhurmë nga era.
Dallova çfarë s’mund ta besoja. Një trikëmbësh dhe një trup. Një trup i veshur me rroba ushtari që vareshin vajtueshëm si në një statyjë. Këpucët në këmbët zbathur ishin mjerimi i atij trupi ndërsa xhaketa me rombet e kuqe në jakë, mjerimi i atij trikëmbëshi! Dhe, ajo fushë e blertë, mjerimi më i madh që kisha ndjerë në jetën time.
Në fytyrën e bardhë të ngrirë, anuar në të majtë, ku nuk lexoheshin më shumë se tetëmbëdhjetë vite, dallonin dy sy të mëdhenj, të hapur, pa dritë. Sy të pajetë por që shihnin diku, dikë përjetësisht. Sy që shihnin të gjallin, por i gjalli s’mund t’i shihte ata ...sy që bëheshin nofulla të shtrënguara mendimi pa gojë.
Nuk i kisha vënë re të tjerët që ishin ngjeshur pas meje dhe pëshpëritjet e tyre që më vinin si gurgullimë e trazuar ujrash të fshehta të nëntokës, nuk arrija t’i deshifroja. E vetmja gjë që kappa instiktivisht dhe që e dëgjova qartë, ishte një zë bajat që tha se ky ish një shembull për gjithë të tjerët që donin të shembnin muret ashtu siç ndodhi në Berlin .
“Këtu nuk shemben muret” - gati ulëriu zëri, ndërsa unë nuk po lidhja dot asgjë në logjikën time prej të shushaturi.
Zura kokën me duar, shtyva me bërryla turmën dhe vrapova.
* * *
Nxitova të kap urbanin e parë. Atë të parin fare që nisej në gjashtë të mëngjesit. Por mund ta merrja rrugën edhe në këmbë përgjatë shinave të trenit. Shinat... të ecësh përmes tyre të ndihmon ritmikën e mendimit. Logjikat alternohen në formën më të përsosur dhe në kohën më rekord të retorikës. Ti kërkon me domosdo të harrosh diçka dhe fillon të numërosh. Mund të pyesësh më nge veten se si do vejë halli me drutë e zjarrit, se ata të shërbimeve komunale t’i sjellin gjatë ditës kur ti nuk gjendesh në shtëpi. Pastaj, përgjigjesh tek hedh këmbën në traversën tjetër, duke thënë shpejt e shpejt se drutë mund të t’i sjellin edhe të dielën, kur je pushim.
“Ushtari ka ngrirë, s’ka nevojë për dru zjarri!” thotë këmba tek lëshohet pa fuqi mbi hekurudhë.
Po me ujin ç’do bëj, vazhdon në të vetën traversa tjetër.
Dhe, shoqja e saj e rradhës e radhës të thotë se mund të mbushësh dy bidona të mëdhenj tek komshiu i katit të parë...sepse deri në tetë të mbrëmjes kur vjen uji, edhe ti je kthyer nga puna.
Nuk i ngre dot, thotë traversa që gjendet shumë më afër se të tjerat..
Sepse janë pesë kate, vazhdon tjetra.
“Trikëmbëshi ishte dykatësh dhe këmbët kurrsesi s’mund të arrinin tokën...” ndërhyn këmba përsëri.
Ndonjëherë të duhet të hedhësh hapin shpejt, ndonjëherë ta shtrish më shumë se zakonisht, ndonjëherë ngatërrohesh e duhet të përqëndrohesh. E kështu, njëra traversë pyet dhe tjetra përgjigjet, njëra këmbë ia le vendin tjetrës.
Mjafton të jesh brenda shinave … të jesh brenda shinave në Qytetin-Shinë.
Pastaj krejt papritur, zëri yt pyet si një pikëllim i largët “Sa traversa vallë bëhen që këtu e deri në qytetin tim të lindjes?! Po deri në vetëdijen time?!”
Këto janë të vetmet pyetje që kurrë s’marrin përgjigje.
* * *
Nuk dija ç’bëhej me Tulipin. Ai mëz i bukur krejt i kuq, me një shënjëz të bardhë si tulipan në ballë, ishte bërë pjesa e kuptimtë ku unë varja arsyen se përse duhej të isha në atë vend, në atë kohë, dhe për më tepër çdo mëngjes herët në punë. Gjithnjë më parë se të tjerët.
Tek i përkëdhelja kokën aty ku sa kish filluar të krijohej kurora e krifës, tentonte të më lëpinte duart dhe më shihte në bebe të syrit. Në bebe të syrit me sytë e tij të mëdhenj kafe që i rrinin gjithnjë të lëngët dhe me një shkëlqim të mahnitshëm
Nxitova hapat ankthshëm. Çuditshëm.
Në abstraktin tim, figura e Tulipit galoponte mbi fytyrën transparente të ushtarit të varur në mes të stadiumit. Galoponte në tronditjen time dhe rrihte me këmbët e mia mbi trarët e shinave. Galoponte si një kalë i rritur megjithëse ende nuk i kish mbushur tre muajt.
Ish lindur në një natë shiu me shkrepëtima të frikshme dhe vajtime pemësh. Kujdestari i kuajve tha se pela barsë, Perla e bukur që më pas na dha Tulipin, u tremb aq shumë saqë hingëllima e saj kish ushtuar përtej kodrës me ullinj. Kishin vrapuar rojet e tjerë dhe ishin gjendur aty për ndihmë.
Mua erdhën e më morën me kaloshinë. O Zot, unë e di ç’kam hequr atë natë! Kisha mbi 10 muaj që i shërbeja asaj pele të bukur dhe nuk duroja sa të shihja mëzin e saj ... dhe tani çdo gjë mund të fshihej nga faqja e dheut; Ajo, Mëzi, Mendimi im, Kujdesi i të gjithëve, Ushqimi i “vjedhur” nga racionet e të tjerëve për të ushqyer barsën.
Krejt vetëdijshëm dhe pa u ndjerë aspak me turp nga vetja, mendja më kish fluturuar menjëherë tek kryetari i kooperativës. Kishte rastin më të mirë të provonte që një kryeqytetas ishte domosdoshmërisht i lig, i pakujdesshëm, i papërgjegjshëm, neglizhent, sabotator, armik....ik...ik...ik!
Dhe kjo ishte ajo për të cilën më pas, kur Perla shpëtoi dhe u lind Tulipi, më vrau vogëlsia deri vonë...
* * *
U duk bishti i hekurudhës që hynte mes kodrave dhe fillova të numëroj 1, 2 ,3...11...22 traversa. Gati vrapoja. Kapërceva dhe u gjenda në skarpatin e kanalit që më çonte në stallat e të vegjëlve.
Ka patur temperaturë gjatë tërë natës, më tha rritësja dhe tregoi me dorë.
E kishte veçuar nga dy mëzat e tjerë më të rritur dhe e kish futur në ndarjen tjetër. Hyra në boksin e lyer deri lart me gëlqere. Tulipi dergjej. E ndjeva që dergjej. Ndoshta flinte! Po si mund të dergjej një mëz, ashtu në këmbë?! Ah, por edhe kur fle, në këmbë qëndron! Gjithnjë...edhe kur çlodhet.
Nga e kupton që dergjet, dëgjova veten të më përgjigjej duke pyetur.
Qenka pisk puna, mendova dhe iu afrova ngadalë.
I vura dorën në kokë si gjithnjë, por ai nuk lëvizi. U ula përballë dhe ia mora turinjtë mes pëllëmbëve. Nuk u bezdis. U bind dhe më pa në sy gjatë, trishtuar, i pashpresë.
Ah, sytë e tij përlotur nga temperatura ... a ndoshta lutej përlotshëm për ndihmë!
Sytë e tij, apo të mitë?!
Kapërceva jashtë dhe vrapova në klinikë. Rrëmbeva dy flakonë kafeinë dhe, ende pa veshur bluzën e bardhë, nxitova t’ia injektoj në damarin e qafës së hollë e të bukur ku sa kish filluar të rritej krifa – kurora mbretërore e kuajve.
Atë ditë u kujdesa dhe ndenja gjithë kohës me të derisa aty nga mesdita filloi të tregonte interes ndaj ushqimit. Edhe ndaj fjalëve të mia. Më dukej se i kuptonte mirë porositë që i jepja duke mërmëritur e duke i ledhatuar flokët. Ndonjëherë nxirrte gjuhën dhe më lëpinte duart.
* * *
U largova nga puna shumë vonë e pasigurt për Tulipin. Ajri i lagësht i mbrëmjes kondesohej në mushkëritë e mia dhe edhe atje poshtë, në trarët e shinave ku rrëshqitja ishte bërë e pashmangshme. Koka ime shihte beben e syrit që galoponte pas mendimeve të çoroditura. Logjika mbytej në moçalin e stadiumit të atij qyteti të dënuar me varje, ndërsa shpirti më thoshte se Tulipi im nuk duhej të vdiste kurrsesi..
